RYS  HISTORYCZNY

Początki Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Mazowieckim Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży w Józefowie sięgają roku 1955.

10 lipca 1955 roku Komisja Organizacyjna działająca z ramienia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie wydała orzeczenie o zorganizowaniu szkoły w Państwowym Zakładzie Leczniczo–Wychowawczym w Józefowie prowadzonym przez Szpital Psychiatryczny w Drewnicy.

Szkole nadano wszystkie uprawnienia przysługujące państwowej szkole podstawowej. Wszystkie środki finansowe i wyposażenie szkoły zapewniał właściciel zakładu, a kadrę – Wydział Oświaty Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie.

Obok zadań dydaktyczno–wychowawczych zgodnych z programami Ministerstwa Oświaty, szkoła realizowała również zadania wynikające z potrzeby wspierania procesów leczniczych prowadzonych przez  Państwowy Zakład Wychowawczo–Leczniczy, na terenie którego działała. Pierwszym Kierownikiem Szkoły została pani Jadwiga Barcicka - znana przedwojenna działaczka ZHP.

W latach 1955-1958 szkoła realizowała swoje zadania w dwóch oddziałach klasowych i mieściła się  w pomieszczeniach zastępczych. 1 września 1959 roku dzięki staraniom dr Szymańskiej (konsultanta psychiatrycznego Zakładu) szkoła otrzymała odrębny budynek z czterema izbami lekcyjnymi, salą gimnastyczną, pokojem biurowym, pokojem nauczycielskim i pomieszczeniem na magazynowanie pomocy dydaktycznych.

W latach 1959-65 administratorem gospodarczo–medycznym Zakładu w Józefowie było  Państwowe Sanatorium Neuropsychiatrii Dziecięcej w Zagórzu. W szkole uczyło się wtedy średnio 48-58 uczniów rocznie w  4 oddziałach klas II, III i IV.

W roku 1964 Oddział Józefów (tak tę placówkę nazywano za czasów sanatorium w Zagórzu) przejęło zlokalizowane przy ul. Dolnej 42 w Warszawie Sanatorium dla Nerwowo Chorych. W strukturach tego sanatorium Oddział Józefów pozostawał kilka lat.

W początkach swojego istnienia Zakład był placówką leczniczą dla dzieci okaleczonych emocjonalnie doświadczeniami wojennymi. Do 1970 roku w uwarunkowaniach zaburzeń nerwicowych u naszych uczniów (pacjentów) dominowały przyczyny środowiskowe.

W tym okresie organizacji pracy i doboru metod nauczania oraz terapii w józefowskim Oddziale dokonywano  w oparciu o bezpośredni kontakt kierownictwa medycznego i szkoły z klasykami polskiej pedagogiki specjalnej - M. Grzegorzewską i J. Doroszewską oraz ich zespołem. Owocami terapii pracą oraz terapii zajęciowej czy artystycznej był zadbany ogródek szkolny, liczne wystawy i pokazy prac plastyczno–technicznych, występy chóru i zespołu tanecznego podziwiane przez rodziców, pedagogów i lekarzy uczestniczących w krajowych i międzynarodowych zjazdach i sympozjach organizowanych w Warszawie. Nierzadko prace naszych dzieci za pośrednictwem  pani dr Z. Szymańskiej wędrowały na wystawy zagraniczne.

Badania prowadzone przez panią dr Szymańską w latach 1967-68 wykazały, że uczniowie przebywający w Oddziale józefowskim po nauce w szkole sanatoryjnej przez dwa kolejne lata nauki nie mieli problemów z otrzymaniem promocji do klas następnych w szkołach macierzystych.

Ten niewątpliwy sukces uczniów był uwarunkowany następującymi czynnikami:

1. długim okresem nauki w szkole terapeutycznej (czas pobytu, to co najmniej 1 rok szkolny);
2. atmosferą pracy szkoły i oddziału;
3. zapewnieniem środków finansowych i materiałów na potrzeby szkoły;
4. doborem pacjentów z podobnymi zaburzeniami nerwicowymi.

W latach 1969 – 1970 odeszła nestorka i twórczyni  placówki w Józefowie - pani J. Barcicka, a wkrótce po niej pani dr Szymańska i pani Janina Molenda – kierownik Sanatorium. Na krótko ich role przejęły pani dr Helena Keller i pani Zdzisława Domeracka. Po nich funkcję Dyrektora Szkoły pełniła pani Urszula Kliber, a Kierownikiem Sanatorium została pani dr Barbara Kuczewska (psychiatra dziecięcy).

Wraz ze zmianami personalnymi nastąpiła zmiana profilu sanatorium. Wśród najważniejszych powodów kierowania pacjentów do tej placówki były odtąd: zaburzenia równowagi i dynamiki procesów nerwowych, mikrouszkodzenia CUN, trudności szkolne o charakterze dysleksji i dysgrafii, jak również zaburzenia zachowania i niepowodzenia szkolne.

Zmiana profilu sanatorium postawiła przed szkołą nowe wyzwania stawiając wśród jej naczelnych zadań obowiązek ćwiczenia zaburzonych funkcji poznawczych uczniów, wyrównywania braków edukacyjnych, budzenia pozytywnej motywacji szkolnej oraz kształtowania wiary we własne siły.

By sprostać tym zadaniom  nauczyciele ustawicznie podwyższali swoje kwalifikacje zawodowe.

W tych nowych warunkach szkoła przysanatoryjna osiągała dobre wyniki terapeutyczne dzięki:

• specjalizacji kadry;
• dobrej współpracy ze służbą zdrowia;
• bogatej ofercie zajęć uatrakcyjniających życie uczniów (teatrzyk, zespół muzyczny, zespół taneczny, chór, zajęcia sportowe, kółko plastyczne, wycieczki);
• prowadzeniu dydaktycznych zajęć korekcyjno – wyrównawczych;
• indywidualizacji metod i form edukacyjnych;
• długim pobytom (1/2 – 1 rok szkolny)
• małej liczebności zespołów klasowych (8 – 12 uczniów).

W latach 1972-1984 nastąpił wzrost liczby uczniów do ok. 120 osób.

Od 1999 roku Szkoła ma charakter Zespołu Szkół Ogólnokształcących, w którym uczy się  łącznie około 90 – 110 osób. W latach 1999 – 2003 nasza szkoła podlegała pod Oświatę Powiatową w Otwocku, a od 01 stycznia 2004 roku organem prowadzącym jest Samorząd Województwa Mazowieckiego. Zespół Szkół obejmuje klasy I – VIII Szkoły Podstawowej i klasy I-IV Liceum Ogólnokształcącego. Szkoła ma status placówki publicznej zorganizowanej w podmiocie leczniczym – Mazowieckim Centrum Neuropsychiatrii w Józefowie. Szkoła nie prowadzi naboru na zasadach obowiązujących placówki publiczne – naszymi uczniami są pacjenci szpitala, a czas pobytu poszczególnych uczniów na oddziałach szpitalnych regulowany jest przede wszystkim zarządzeniami Ministerstwa Zdrowia i Kierownictwa Narodowego Funduszu Zdrowia.

Aktualnie szkoła organizuje nauczanie w trzech budynkach. Dysponuje 8 izbami lekcyjnymi, pracownią komputerową, pracownią plastyczną, niepełnowymiarową salą gimnastyczną oraz własną biblioteką i skromnymi powierzchniami magazynowymi.

Ze względu na ogólne zmiany w systemie opieki zdrowotnej oraz organizacji placówek oświatowych nastąpiła również zmiana zadań terapeutycznych szkoły. Obecnie głównym celem szkoły jest umożliwienie uczniom realizowania założeń programowych dla szkoły masowej i budowania prawidłowych relacji z rówieśnikami i dorosłymi oraz redukcja postaw lękowych wobec szkoły.

Terapeutyczny charakter szkoły polega na:

• dostosowaniu wymagań do możliwości ucznia;
• zindywidualizowaniu form i zakresu pomocy w nauce;
• dostosowaniu metod weryfikowania wiedzy i oceniania do możliwości psychofizycznych uczniów;
• wdrażaniu uczniów do systematycznej, samodzielnej nauki;
• znajdowaniu i dostrzeganiu mocnych stron każdego ucznia;
• nagradzaniu nawet drobnego wysiłku i sukcesu;
• pomocy uczniom w podejmowaniu i realizowaniu ról społecznych w szkole;
• pomocy w podejmowaniu i utrzymaniu prawidłowych relacji rówieśniczych;
• stałej wymianie informacji o pacjentach między nauczycielami i zespołem terapeutycznym szpitala;
• małej ilości uczniów w klasie.

Po zajęciach lekcyjnych tzw. czas wolny dzieci organizują wychowawcy w ramach realizacji zadań zespołu zajęć pozalekcyjnych. Czas ten zagospodarowany jest poprzez organizowanie różnorodnych zajęć:

• rekreacyjnych i sportowych w pomieszczeniach szpitala i na świeżym powietrzu – do tego celu wykorzystany jest teren wokół szpitala;
• komputerowych;
• plastycznych;
• czytelniczych;
• terapeutycznych i socjoterapeutycznych obejmujących m. in. profilaktykę uzależnień;
• kulinarnych;
• nauki własnej.

Pacjentami szpitala i naszymi uczniami są dzieci i młodzież doświadczający licznych niepowodzeń w funkcjonowaniu szkolnym, rówieśniczym i rodzinnym. Niepowodzenia te są źródłem lęku, stresów i frustracji, źródłem braku wiary we własne siły. Proces kształtowania obrazu siebie dokonujący się poprzez interakcje z otoczeniem, zwłaszcza z osobami znaczącymi, jest w takich warunkach zaburzony. Dziecko nie ma na czym budować poczucia własnej wartości. Frustracja potrzeb: bezpieczeństwa, szacunku, samoakceptacji, znaczenia, przynależności do grupy nie dopuszcza do wystąpienia potrzeby samorozwoju. Poczucie niższości, słabości prowadzi do ogólnego zniechęcenia, tendencji neurotycznych, kompensacyjnych.

Wszystkie działania terapeutyczne i wychowawcze w oddziałach szpitalnych i szkole nacelowane są więc na przeorganizowanie obrazu siebie traktowanego jako konieczne źródło rozwoju dziecka zarówno w sferze emocjonalnej, jak i poznawczej. Warunkiem koniecznym prawidłowej struktury obrazu siebie jest konstruktywna relacja dorosły – dziecko, a zatem bezwarunkowa akceptacja dziecka, co stanowi punkt wyjścia w procesie terapeutycznym. Proces ten jest tak zaplanowany, by dziecko w oparciu o realną ocenę swoich możliwości i otrzymaną pomoc miało okazję przeżywać sukcesy, poznawać swoje mocne strony i je rozwijać, poprawić swoje funkcjonowanie szkolne i społeczne czerpiąc z tego radość i motywację do wysiłku.

Kardynalną zasadą szpitala i szkoły jest ścisła współpraca wszystkich osób stanowiących zespół terapeutyczny, w skład którego wchodzą lekarze, psycholodzy, terapeuci, pielęgniarki oraz nauczyciele.